میزان حدّ شرعی گفت‌وگو و حرف زدن با جنس مخالف

 
احکام دین مبین اسلام مانند سایر ادیان الهی منطبق با قوانین عالم هستی و منطبق بر نیازهای بشری است؛ زیرا این احکام از سوی خداوند متعال بر برترین مخلوق عالم هستی یعنی پیامبر گرامی اسلام(ص) نازل شده است. در واقع خداوند متعال که مهندسی خلقت عالم هستی از اوست، بنا بر مصلحت خویش احکام و محدودیت‌هایی را برای مخلوقات خویش در نظر گرفته است که تعدی و عبور از این محدودیت‌ها از آنجا که با قوانین عالم در تضاد است، عواقبی را برای فرد یا جامعه در پی خواهد داشت. خداوند نیز برای عبرت انسان‌ها، در آیات متعددی از قرآن به اقوامی اشاره می‌کند که به واسطه عبور از احکام الهی دچار سخت‌ترین عذاب‌ها و بلاها شدند. از این رو فهم و عمل به احکام شرعی در واقع انطباق یافتن با قوانین عالم هستی و به دنبال آن دستیابی به سعادت دنیوی و اُخروی است.

این احکام که از سوی خداوند متعال بر پیامبر(ص) نازل یافت، در دورانهای بعدی توسط هر یک از امامان معصوم(ع) تبیین و تفسیر شد. فقهای شیعه نیز منطبق با روایات فقهی معصومین(ع) شروع به نگارش کتب فقهی کردند و بر این اساس فتواهایی را تنظیم کردند و در اختیار مردم قرار دادند. از آنجایی که چارچوب کلی احکام شرعی شکل گرفت، در مسائل مستحدثه و یا به تعبیری، مسائلی که به واسطه گسترش تکنولوژی و یا تغییر در روابط اجتماعی و سیاسی ایجاد میشود، فقهای شیعه بر اساس همین چارچوب‌ها احکامی را استنباط می‌کنند. بنابراین بهترین و معقولانه‌ترین راه اعتماد بر این فتاوای فقهای بزرگوار است.

امام کاظم(ع) در ضرورت رجوع به فقها ضمن یک روایت فرمودند: «امّا آن کسى از فقهای امّت ما که نگهبان نفس خود از آز و هوس و حافظ دین ایزد تعالى و تقدّس و مخالف آز و هوا و مطیع أمر حضرت مولى خود بود عوام ما را تقلید از او جایز و روا است‏؛ فَأَمَّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِینِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوهُ» (الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)،ج‏2 ، ص؛ 458 / التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام، ص 298 )

در ادامه به یکی از رایج‌ترین مسائل روز جامعه یعنی محدوده روابط با نامحرم می‌پردازیم.

* نگاه کردن به نامحرم اگر از روی لذت یا مایه فساد و گناه باشد، به هر قسمت بدن که باشد، حرام است. اگر از روی لذت و... نباشد، نگاه به صورت و دست ها تا مچ اشکال ندارد.
* حرف زدن با نامحرم اگر موجب مفسده و تحریک جنسی و به قصد لذت نباشد، اشکال ندارد. (تحریر الوسیله (امام خمینی) ج 2 ، ص 231 ،م 19 و 26)

* حرف زدن با نامحرم به مقداری که ضرورت باشد و مفسده نداشته باشد و با قصد لذت هم نباشد، اشکال ندارد، ولی با قصد لذت حرام است.
*چَت کردن با نامحرم نیز اگر به مقدار ضرورت باشد و تحریک کننده نباشد، اشکال ندارد. (آیت الله مکارم، استفتائات جدید، ج2،سؤال 1387)

* چت کردن با جنس مخالف اشکال دارد، و غالبا پیامدهای منفی به همراه دارد، مگر اینکه مقدمه ازدواج باشد یا ضرورت دیگری در بین باشد که د راین صورت به مقداری که جهت ازدواج لازم است، و به مقداری که ضرورت باشد و مفسده نداشته باشد ،اشکالی ندارد. ( آیت الله مکارم شیرازی، بخشی از مسائل کثیر الابتلاء، مسئله 89)

در صورت کلی بر اساس فتاوای فقهی احکام ارتباط با نامحرم می‌توان دریافت، آن است که باید در مواقعی که موجب مفسده و شک در افتادن در گناه می‌شود پرهیز کرد. همچنین رعایت عفت و حیا درتعامل با جنس‌های مخالف از احکام اخلاقی و فقهی غیر قابل بازگشت محسوب می‌شود. رهبر معظم انقلاب در این باره فرمودند: «بر هر زن و مرد مکلفى شرعاً واجب است در تماس و نشست و برخاست با جنس مخالف حریم ضوابط شرعى و مقررات اسلامى را دقیقاً مراعات نمایند و از هرگونه عمل و رفتارى که آمیخته به ریبه و یا موجب ترتب فتنه و فساد باشد، جداً احتراز نمایند».

---

منبع: خبرگزاری تسنیم