تبیان، دستیار زندگی
اگر پشت سر کسی حرفی بزنیم و کسی که می شنود او را نشناسد و یا در صورت شناختن فردِ غایب، آن چیزی را که ما می گوییم او هم در مورد آن شخص بداند، آیا مرتکب غیبت شده ایم؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پاسخ به سوالاتی در باب غیبت

اگر پشت سر کسی حرفی بزنیم و کسی که می شنود او را نشناسد و یا در صورت شناختن فردِ غایب، آن چیزی را که ما می گوییم او هم در مورد آن شخص بداند، آیا مرتکب غیبت شده ایم؟

فرآوری: حجت الاسلام تیموری _بخش احکام اسلامی تبیان

غیبت

می خواستم بدانم که اگر پشت سر کسی حرفی بزنیم و کسی که می شنود او را نشناسد و یا در صورت شناختن فردِ غایب، آن چیزی را که ما می گوییم او هم در مورد آن شخص بداند آیا مرتکب غیبت شده ایم؟ با توجه به فرض هایی که گفتم در موردعیب جویی هم توضیح دهید.

شرایط تحقق

1. فردی که از او غیبت می شود در جمع حاضر نباشد. 2. آن سخن، عیب و نقص وی محسوب شود. 3. این عیب از عیوب پنهان باشد. 4. فرد از شنیدن آنچه در موردش گفته می شود ناراحت شود.

1. فردی که از او غیبت می شود در جمع حاضر نباشد. 2. آن سخن، عیب و نقص وی محسوب شود. 3. این عیب از عیوب پنهان باشد. 4. فرد از شنیدن آنچه در موردش گفته می شود ناراحت شود.

بر این اساس، آنچه در سوال آمده است، ظاهراً شرایط کامل غیبت را ندارد، اما اگر بازگو کردن آن، موجب آزار دیگران شود، جایز نبوده و باید از آن اجتناب کرد. ضمن اینکه برخی از مراجع تقلید موارد مذکور در سوال را غیبت دانسته اند.

نظرات مراجع عظام :

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مد ظله العالی:
موارد مذکور هر چند غیبت محسوب نمی شود ولی اگر موجب ایذاء دیگران بشود جایز نیست و باید اجتناب شود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی مد ظله العالی:

غیبت مومن از گناهان کبیره و حرام است. و غیبت: آن است که عیب مومنی - آن هم عیبی که پوشیده بر مردم است - در نبودش گفته شود خواه به قصد پایین آوردن منزلت او باشد یا نه و خواه عیب در بدنش باشد یا در نسب یا در اخلاق یا در عمل او یا در گفتار او یا در دین او یا در دنیای او یا در غیر آن از آنچه که پوشیده و پنهان بر مردم هست، باشد. همچنان که فرق نمی کند در بیان آن عیب این که به زبان بیان کند یا با انجام فعلی که از عیب او حکایت می کند باشد. و غیبت در صورتی حاصل می شود که شنونده ای باشد و گوینده قصد فهماندن و خبر دادن - یا آنچه که به حکم این دو هست - به شنونده باشد. همچنان در صورتی حاصل می گردد که شخص غیبت شونده را معیّن کند پس اگر گفت یکی از اهل شهر ترسو است غیبت نیست، و همچنین اگر بگوید: یکی از فرزندان زید ترسو است)، بله ممکن است به لحاظ این که اهانت و انتقاص از آنان باشد حرام گردد و نه به لحاظ غیبت. و باید کسی که غیبت می کند از کرده خود پشیمان گردد و توبه کند، و احتیاط مستحب آن است که - اگر مفسده ای بار نشود - از شخص غیبت شده حلالیت بطلبد یا این که برای او استغفار کند.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مد ظله العالی:

غیبت آن است که عیب کسی در غیاب او نزد اشخاصی گفته شود و طوری باشد که اگر بشنود ناراحت شود. بنابراین هر دو فرض سوال را شامل می شود و عیب جویی و تفحص و تجسس از احوال خفیه مردم و استکشاف امور نهانی آنها حرام است. بله اگر ضرورت مهمی در بین باشد به طوری که اهمیت آن از حرمت تجسس در امور اشخاص که فی نفسه از محرمات قطعیه است بیشتر باشد در آن صورت منعی ندارد، البته احراز اهمیت در این گونه موارد با مجتهد جامع الشرایط است.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مد ظله العالی:

غیبت آن است که عیب پنهانی کسی را پشت سر او بگویند ولی در مواردی که مسئله مهمّی مطرح است    مانند موارد مشورت و اصلاح ذات البین و امثال آن استثنا شده است.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی مد ظله العالی:

بیان عیوب پنهان دیگران که از افشای آن اکراه دارند جائز نیست.

خلاصه:

1. فردی که از او غیبت می شود در جمع حاضر نباشد.

2. آن سخن، عیب و نقص وی محسوب شود.

3. این عیب از عیوب پنهان باشد.

4. فرد از شنیدن آنچه در موردش گفته می شود ناراحت شود.


منبع:
استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی مد ظلهم العالی توسط سایت اسلام کوئست

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.