تبیان، دستیار زندگی
نماز جمعه، نمازی است که مسلمانان هر جمعه، اول ظهر و به جای نماز ظهر برگزار می کنند. این نماز باید حتماً به صورت جماعت خوانده شود و به تنهایی نمی توان آن را خواند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تکیه امام جمعه بر سلاح مستحب است!
نماز جمعه


نماز جمعه، نمازی است که مسلمانان هر جمعه، اول ظهر و به جای نماز ظهر برگزار می‌کنند. این نماز باید حتماً به صورت جماعت خوانده شود و به تنهایی نمی‌توان آن را خواند. نماز جمعه دو رکعت است و دو قنوت مستحبی دارد، یکی در رکعت اول، قبل از رکوع و دیگری در رکعت دوم، پس از رکوع. خواندن دو خطبه، توسط امام جمعه، قبل از نماز، واجب است. ترتیب اعمال در نماز جمعه بدین شرح است: تکبیرةالاحرام، حمد و سوره، قنوت، رکوع، دو سجده، حمد و سوره، رکوع، قنوت، دو سجده، تشهد و سلام.


سوال: چرا امام جمعه با تکیه بر سلاح نماز می‌خواند؟
اولاً: این حکم الزامی نیست؛ یعنی از واجبات نیست، بلکه مستحب است.
ثانیاً: این استحباب، اختصاص به اسلحه ندارد، بلکه تکیه بر عصا نیز کافی است. (زیرا  در روایت در مورد آداب نماز جمعه چنین آمده است: «وَ یَتَوَکَّأُ عَلَى‏ قَوْسٍ‏ أَوْ عَصًا»؛بر قوس(کمان) یا عصایی تکیه می‌کند. البته احتمال دارد قوس نیز یک نوع عصا باشد. طوسى، محمد بن الحسن، تهذیب الأحکام، تحقیق، خرسان، ج 3، ص 245)
اما در مورد دلیل و فلسفه‌ی این حکم استحبابی چیزی در روایات ذکر نشده است. ممکن است فلسفه آن نشان دادن آمادگی کامل امام جمعه و نمازگزاران برای حضور در تمام صحنه‌های دفاع از اسلام، بویژه پیکار و جهاد باشد؛ یا نشانه‌ی شوکت و عظمت اسلام باشد؛ چنان‌که ممکن است عصا برای حفظ و کمک به خطیبی باشد که باید مدتی در حال ایستاده خطبه می‌خواند.
سوال: کیفیت خواندن نماز جمعه چگونه است؟

جواب: نماز جمعه دو رکعت است که قنوت رکعت اول قبل از رکوع و قنوت رکعت دوم بعد از رکوع می باشد.  (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 877)

سوال: اینکه می گویند نماز جمعه واجب تخییری است یعنی چه؟

جواب: یعنی شخص می تواند نماز جمعه بخواند و یا بجای آن نماز ظهر بخواند. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 887)

سوال: اگر امام جمعه گفتارش با عملش یکی نباشد اقتدا کردن به او در نماز جمعه باز واجب است؟

جواب: یکی از شرایط اقتدا به امام جماعت و جمعه عدالت او است. بنابراین اگر او را عادل می دانستید و اکنون شک در عدالت او دارید اقتدا جایز است و اگر یقین به عدم عدالت او دارید نمی توانید اقتدا نمائید. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 873)

سوال: فاصله تعیین برای نماز جمعه، برای نماز جمعه شیعیان است یا شامل اهل سنت هم می شود؟

جواب: فاصله بین دو نماز جمعه شیعه نباید کمتر ازحد تعیین شده باشد. و وجود نماز جمعه اهل تسنن در بلد مضر به صحّت نماز جمعه شیعیان نیست. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 886)

سوال: کسی که بدون عذر در نماز جمعه شرکت نکند از نظر آیة الله بهجت ره چه حکمی دارد؟

جواب: به نظر ایشان نماز جمعه واجب تخییری است یعنی اگر کسی آن را بجای آورد کفایت از نماز ظهر می کند و اگر نخواهد باید نماز ظهر را بخواند. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 905)

سوال: اگر کسی در رکعت دوم نماز جمعه رسید وظیفه اش چیست؟

جواب: می تواند به امام جمعه اقتدا نماید و رکعت بعدی نماز را به صورت فرادا بجا آورد. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 907)

سوال: آیا نماز جمعه مسافر صحیح است؟

جواب: بلی، صحیح است. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 874)

سوال: آیا اقامه نماز جمعه برای امام جماعت، اذن از حاکم شرع لازم دارد؟ و آیا قصد اقامت برای امام مسافر لازم است؟ و اگر امام جماعت در خطبه آنچه که واجب است، انجام ندهد؛ دیگران می توانند به او اقتدا کنند و این نماز کفایت از نماز ظهر می کند یا نه؟

جواب: منصب امامت جمعه بدون نصب ولیّ امر مسلمین ثابت نمی شود و امامت جمعه برای مسافر جایز نیست و تا احراز تعمّد ترک واجب، نشود، اقتدا و اکتفا به نماز جمعه مانعی ندارد. (استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 268، س 440)

سوال: اگر کسی نتوانست خطبه های نماز جمعه را درک کند و فقط به نماز جمعه برسد و اقتدا کند آیا از نماز ظهر کفایت می کند؟

جواب: کفایت می کند. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 888)

سوال: اگر کسی به یکی یا دو خطبه نماز جمعه نرسد و یا در آنجا باشد و متوجه خطبه ها نشود و یا در بین خطبه ها حرف بزند، آیا باید نماز ظهر را هم بخواند؟

جواب: اگر به نماز جمعه اقتدا کرده و آن را بجا آورده لازم نیست نماز ظهر را بخواند.(توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 888)

سوال: در نماز جمعه، وقتی که امام مشغول خطبه خواندن است، برگشتن به چپ و راست، یا حرف زدن در بین خطبه چه حکمی دارد؟

جواب: مانعی ندارد ولی نباید موجب از بین رفتن فایده خطبه شود. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 888)

سوال: اگر در دو خطبه نماز جمعه، سوره آخر خطبه خوانده نشود، نماز چه حکمی پیدا می کند؟
جواب: اگر سهوا یا نسیانا باشد مانع ندارد و نماز صحیح است. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 878)
سوال: آیا هم زمان با نماز جمعه می توان نماز ظهر و عصر خواند؟

جواب: نماز جمعه واجب تخییری است و خواندن نماز ظهر در وقت اقامة جمعه اشکال ندارد. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 871)

چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:

سوال: آیا خواندن نماز واجب یا مستحبى بین خطبه‌ها و اقامه نماز جمعه جایز است؟

جواب: مانعى ندارد.

سوال: آیا باید حمد و سوره نماز ظهر روز جمعه را بلند خواند؟

جواب: مستحب است حمد و سوره نماز ظهر روز جمعه، بلند خوانده شود.

سوال: بلند خواندن قرائت حمد و سوره نماز ظهر روز جمعه چه حكمی دارد؟

جواب: اشكال ندارد.

سوال: آیا مى‌شود در نماز جمعه یك نفر خطبه نماز جمعه را بخواند و نفر دیگرى نماز جمعه را بخواند؟

جواب: صحیح و مجزى نیست، بلكه باید خطیب و امام هر دو یكى باشند.

فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:
سایت اسلام کوئیست
سایت اندیشه قم
پایگاه اطلاع رسانی آیة الله خامنه ای دام ظله
توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1
استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1
ویکی پدیا

مطالب مرتبط:

احکامی دربارۀ نماز جمعه

اولین نماز جمعه در اسلام

بدعت اذان دوم در نماز جمعه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.