تبیان، دستیار زندگی
شخص مستطیع برای رفتن به حج پولی را به حساب سازمان حج و زیارت می‏ریزد؛ ولی نوبتش چند سال بعد خواهد بود. اگر در این میان آن شخص بمیرد آیا حج از او ساقط می‏شود؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حکم مستطیعی که قبل از موسم حج فوت کند!!

حج عمره


«رسول الهى به قطارى از شتران كه حاجیان را براى زیارت خانه خدا مى برد، نظر کرده و فرمودند: قدمى بر نمى دارند مگر این كه براى آنان حسنه اى ثبت و گناهى محو مى شود، چون از مناسك فارغ شدند و اداى مسۆولیت را به پایان بردند به آنان اعلام شود، بنایى را بنا كردید، آن را خراب نكنید، و آنچه بر شما گذشت شما را كفایت كرد، براى آینده خود به نیكى كردن و انجام عمل صالح و طاعت و عبادت برخیزید.» (بحارالانوار، ج96، ص50; دعائم الاسلام، ج1، ص294)


حجّ انجام داده را از آفات حفظ كنید!!

تصور گروهى از مردم كه از آیات قرآن مجید و كلمات گهربار اهل بیت و انبیا و اولیا خبر ندارند، بر این است كه آنچه از عمل صالح و اخلاق پسندیده و كار خیر و امور برّ از انسان صادر شده دوام و بقاى آن ابدى و همیشگى است، و هیچ عاملى قدرت از بین بردن آن را ندارد و روز قیامت در پرونده انسان لحاظ مى گردد، و به مقتضاى آن، اجر و مزد داده مى شود در حالى كه این تصور و خیال ریشه شرعى و عقلى ندارد، بلكه آیات و روایات دلالت بر این معنا دارد كه اگر انسان تا لحظه خروج از دنیا، تقوا و پاكى و خویشتن دارى از گناه و خوددارى از معاصى را حفظ نكند، دچار حبط عمل و به باد رفتن خوبیها و منهدم شدن ساختمان ایمان و عمل صالح و اخلاق حسنه مى شود.

بنابر این، ایمان و عمل صالح در معرض انواع خطرات و آفات است و بر مۆمن واجب و لازم است بناى دین و ساختمان عمل صالح را با قدرت و تقوا و یاد خدا و توجه به قیامت و صبر و استقامت و تداوم طاعت و عبادت و كمك گیرى از حضرت حق و توسل به پاكان حفظ نماید و سعى كند آنچه براى آخرت خود ذخیره نموده، از دستبرد شیاطین و غارت غارتگران محفوظ بماند.

روایت مهم زیر، كه به وسیله امیرالمۆمنین ـ علیه السلام ـ از قول رسول خدا نقل شده، به همین حقیقت توجه داده و حاجى و زائر بیت الله را نسبت به این معنا هشدار مى دهد:

«رسول الهى به قطارى از شتران كه حاجیان را براى زیارت خانه خدا مى برد، نظر کرده و فرمودند: قدمى بر نمى دارند مگر این كه براى آنان حسنه اى ثبت و گناهى محو مى شود، چون از مناسك فارغ شدند و اداى مسۆولیت را به پایان بردند به آنان اعلام شود، بنایى را بنا كردید، آن را خراب نكنید، و آنچه بر شما گذشت شما را كفایت كرد، براى آینده خود به نیكى كردن و انجام عمل صالح و طاعت و عبادت برخیزید.» (بحارالانوار، ج96، ص50; دعائم الاسلام، ج1، ص294)

با این مقدمه کوتاه که نکته ای ظریف در مورد حج را دربرداشت طبق روال مقالات گذشته چند پرسش و پاسخ را در این رابطه مرور می کنیم:

سوال: اگر كسی در طواف حج واجب شك كند كه 6 دور طواف كرده یا 7 دور ولی همسرش كه به همراه او طواف می‌كند بگوید هفت دور بوده است. آیا می‌تواند بنا را بر صحبت همسرش بگذارد و به شك خود اعتنا نكند؟

جواب: چنانچه از گفته همسر اطمینان حاصل می‌كند مانعی ندارد.

آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظله)

سوال: كسی كه موی مصنوعی در سر خود كاشته است، آیا در حج تمتعی كه برای اولین بار مشرف می‌گردد، حتماً باید این موهای مصنوعی را بتراشد؟ اگر غیر از این، راه دیگری وجود دارد راهنمایی فرمایید.

جواب: چنانچه موی كاشته شده در پوست قرار گرفته و رشد و نمو دارد در حكم موی طبیعی است و بنابر احتیاط واجب باید مرد در سفر اول سر را بتراشد و در این حكم می تواند به مجتهد دیگر كه فتوی به جواز اكتفا به تقصیر می‌دهد رجوع نماید با رعایت الاعلم فالاعلم. ولی چنانچه موی مصنوعی چسبانده شده برداشتن آن واجب است و همچنین است اگر نموی ندارد.

آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظله)

سوال: آیا مى‌توان مبلغ لازم را جهت اجیر نمودن به كسى كه به حج مشرف مى‌شود پرداخت كه در آنجا شخصى را اجیر نماید تا نیابتا مناسك را انجام دهد؟

جواب: اگر مستطیع هستید و توان انجام حجّ را دارید حجّ مذکور کفایت از حجّ واجب شما نمى‌کند، ولى اگر سابقاً حجّ بر شما مستقر شده و انجام نداده‌اید و اکنون از انجام حجّ عاجز هستید، واجب است نایب بگیرید، و مانع ندارد که براى نایب گرفتن، شخص دیگرى را وکیل کنید، و نیز اگر بخواهید شخصى را براى انجام حجّ مستحبى اجیر کنید، مى‌توانید شخص دیگرى را براى گرفتنِ اجیر، وکیل کنید.

آیة الله خامنه ای(دام ظله)

سوال: افراد پیر و داراى عذر را بعد از نیمه شب دوازدهم از منى به جمرات آورده، اعمال فردا را انجام مى دهند و سپس به مکّه برده شده و اعمال بعدى را همان شب انجام مى دهند و غیر داراى عذر نیز چنین کرده اند جز انجام رمى جمرات که فردا براى انجام آن بازگشته اند، آیا اعمال آنها درست است؟

جواب: انجام دادن اعمال مکّه (طوافین و سعى) براى غیر داراى عذر در شب دوازدهم بلکه در شب یازدهم بعد از نیمه شب نیز جایز است.

آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله)

سوال: شخص مستطیع برای رفتن به حج پولی را به حساب سازمان حج و زیارت می‏ریزد؛ ولی نوبتش چند سال بعد خواهد بود. اگر در این میان آن شخص بمیرد آیا حج از او ساقط می‏شود؟

جواب: اگر در سال‏های گذشته استطاعت داشته، در آن صورت حج از او ساقط نیست.

آیة الله مجتبی تهرانی(دام ظله)

سۆال: اگر دانشجویی در موسم حج، امتحان دانشگاهی دارد آیا می تواند حج واجب را به سال آینده موکول کند؟ خصوصاً اگر امتحان درس برای او بسیار مهم بوده و جنبه حیاتی داشته باشد.

جواب: اگر اطمینان داشته باشد که در سال آینده می تواند حج بگذارد چنین كاری جایز است و گرنه حج را نمی تواند تأخیر بیندازد و اگر تأخیر امتحان درسی برای او حرجی باشد و دشوار باشد طوری كه عادتاً چنان خسارت و زحمت را نمی توان تحمل كرد در این صورت در سال جاری حج براو واجب نمی شود و مستطیع به حساب نمی آید.

آیة الله سیستانی(دام ظله)

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

کتاب چهل حدیث استاد حسین انصاریان

پایگاه اطلاع رسانی مراجع عظام: صافی گلپایگانی، خامنه ای، مکارم شیرازی، سیستانی(دام ظلهم)

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.