تبیان، دستیار زندگی
هر چند احضار روح، از لحاظ عقلی ممکن است اما از لحاظ شرعی، گروهی از مراجع تقلید آن را اگر براى غرض عقلائى باشد، دارای اشکال نمی دانند، اما برخی دیگر[1] به لحاظ مفاسدی که این عمل می تواند داشته باشد، آن را جایز نمی شمارند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ارتباط با ارواح چه حکمی دارد؟

هر چند احضار روح، از لحاظ عقلی ممکن است اما از لحاظ شرعی، گروهی از مراجع تقلید آن را اگر براى غرض عقلائى باشد، دارای اشکال نمی دانند، اما برخی دیگر به لحاظ مفاسدی که این عمل می تواند داشته باشد، آن را جایز نمی شمارند.

فراوری: حجت الاسلام تیموری - بخش احکام اسلامی تبیان

روح، ارواح، احضار روح

هر چند احضار روح، از لحاظ عقلی ممکن است اما از لحاظ شرعی، گروهی از مراجع تقلید آن را اگر براى غرض عقلائى باشد، دارای اشکال نمی دانند، اما برخی دیگر به لحاظ مفاسدی که این عمل می تواند داشته باشد، آن را جایز نمی شمارند.

در ادامه به بررسی سؤالات در این زمینه می پردازیم... ارتباط با ارواح چه حکمی دارد؟ ارتباط با ارواح خوب مثل ارواح اولیاء، بزرگان جهت بهره گیری که بیشتر معنوی هست چیست؟

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

احضار روح اگر براى غرض عقلائى بوده و همراه با امر حرام یا مستلزم آن نباشد اشکال ندارد.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

احضار روح و ارتباط با ارواح عقلاً امکان پذیر است، ولی این کار شرعاً جایز نیست و مفاسد زیادی به بار می آورد. شرح این مطلب را در کتاب «ارتباط با ارواح» نوشته ایم.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

بهترین عمل، انجام واجبات و ترک محرمات و عمل به سیره اهل البیت(علیهم السلام) است.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

به طور کلی احضار ارواح جایز نیست و راه رسیدن به درجات معنوی همان انجام واجبات و ترک محرمات است.

نظر اسلام در مورد هیپنوتیزم چیست؟

هیپنوتیزم یک حالت روحی خاص، شبیه خواب آلودگی و القایی و ارادی است و در آن هشیاری و آگاهی سوژه (هیپنوتیزم شونده) فوق العاده افزایش می یابد. این آگاهی معمولاً بر روی مطالبی تمرکز می کند که توسط هیپنوتیزور به او ارائه می شود.

هر چند احضار روح، از لحاظ عقلی ممکن است اما از لحاظ شرعی، گروهی از مراجع تقلید آن را اگر براى غرض عقلائى باشد، دارای اشکال نمی دانند، اما برخی دیگر به لحاظ مفاسدی که این عمل می تواند داشته باشد، آن را جایز نمی شمارند

هیپنوتیزم از علومی است که مى تواند در مواردی از زندگى مورد بهره بردارى صحیح قرار گیرد، ولى ساحران از آن سوء استفاده مى کردند و براى فریب دادن مردم، آنها را به کار مى گرفتند، که در حکم سحر بوده و جایز نیست.

در هر حال، نظرات فقها در این موضوع مختلف است: برخی از فقها، هیپنوتیزم را به طور مطلق حرام می دانند و بعضی نیز با شروطی آن را جایز شمرده اند.

پاسخ تفصیلی

در بررسی های تاریخی به پدیده هایی برخورد می کنیم که در هاله ایی از ابهام و تعابیر درست و نادرست قرار گرفته است و این ابهامات شرایطی را فراهم می آورند که مرزهای واقعی این پدیده ها شناخته نشده و جایگاه واقعی آنها معرفی نگردد. یکی از این پدیده ها «هیپنوتیزم» است.

هیپنوتیزم در اسلام

قطعاً نیروى اراده انسان، قدرت و توانایی فراوانى دارد و هنگامى که در پرتو ریاضت هاى نفسانى قوی تر شود، کارش به جایى مى رسد که در موجودات محیط خود تأثیر مى گذارد. ریاضت ها گاهى مشروع و گاهى نامشروع است. ریاضت هاى مشروع در نفوس پاک، نیروى سازنده ایجاد مى کند، و ریاضت هاى نامشروع نیروى شیطانى، و هر دو ممکن است منشأ خارق عادت گردد که در اوّلى مثبت و سازنده و در دومی مخرّب است.

از آنجا که پدید هیپنوتیزم یکی از مسائل نسبتاً جدید در منابع دینی است، سخن از آن در میان علمای گذشته کمتر به چشم می خورد، و علمای معاصر نیز، این موضوع را بیشتر ذیل بحث از سحر و جادو آورده اند.

در این باره فقهاى اسلام مى گویند یاد گرفتن و انجام اعمال سحر و جادوگرى حرام است.

توضیح آن که امروزه علومی از قبیل خواب مغناطیسى، هیپنوتیزم، مانیه تیزم و تله پاتى وجود دارد که در گذشته ساحران با استفاده از آنها برنامه هاى خود را عملى مى ساختند.

البته این علوم نیز از علوم مثبتى است که مى تواند در بسیارى از شئون زندگى مورد بهره بردارى صحیح قرار گیرد، ولى ساحران از آن سوء استفاده مى کردند و براى فریب مردم، آنها را به کار مى گرفتند. لذا اگر امروز هم کسى از آنها چنین استفاده اى در برابر مردم بی خبر داشته باشد، در حکم سحر بوده و جایز نخواهد بود، و این جایز نبودن هم فلسفه هاى متعددى را داراست، از جمله:

از آنجا که پدید هیپنوتیزم یکی از مسائل نسبتاً جدید در منابع دینی است، سخن از آن در میان علمای گذشته کمتر به چشم می خورد، و علمای معاصر نیز، این موضوع را بیشتر ذیل بحث از سحر و جادو آورده اند. در این باره فقهاى اسلام مى گویند یاد گرفتن و انجام اعمال سحر و جادوگرى حرام است.

1. خارج ساختن مسیر زندگى از مجراى عادى و طبیعى؛

2. زمینه بسیارى از فریبکارى ها و شیادى ها چنان که هم اکنون از طریق هیپنوتیزم و اسپریتسم و در گذشته از طریق سحر و جادو و فالگیرى مرسوم بوده است.

3. احیاناً موجب کشف و افشاى اسرار دیگران شدن؛ زیرا یکى از کارهاى خواب واره گر خواندن ذهن شخص مورد نظر است.

4. تصرف غیر اختیارى در نفوس دیگران. در جواز هیپنوتیزم مراجع اختلاف نظر دارند و باید طبق نظر مرجع تقلید خود عمل کنند.

نظرات مراجع در مورد هیپنوتیزم:

امام خمینی:

جایز نیست.

آیت الله مکارم شیرازی:

براى مقاصد طبّى و مانند آن مانعى ندارد ولى براى كشف امور پنهانى یا خبر از گذشته و آینده و حال جایز نیست.

هیپنوتیزم یک حالت روحی خاص، شبیه خواب آلودگی و القایی و ارادی است و در آن هشیاری و آگاهی سوژه (هیپنوتیزم شونده) فوق العاده افزایش می یابد. این آگاهی معمولاً بر روی مطالبی تمرکز می کند که توسط هیپنوتیزور به او ارائه می شود

آیت الله خامنه ای:

اگر به منظور غرض عقلایى و با رضایت كسى كه می خواهد هیپنوتیزم شود صورت بگیرد و همراه با كار حرامى هم نباشد اشكال ندارد.

آیت الله گلپایگانی:

اگر درمان منحصر به آن باشد، جواز بعید نیست لكن اثبات انحصار درمان بان بسیار مشكل و بلكه غیر ممكن است و در سایر موارد حرام است.

آیت الله نوری همدانی:

هیپنوتیزم یک نوع سحر است و حرام است ولی اگر به ضرورت ایجاب می کند در معالجه مورد استفاده قرار بگیرد به اندازه رفع ضرورت جائز است.

آیت الله تبریزی:

بسمه تعالى، چنانچه خوف ضرر بر كسى كه این عمل با او انجام مى گیرد یا شخصى دیگر داده شود جایز نیست، و اللّه العالم.

آیت الله سیستانی:

فى نفسه اشكالى ندارد. هر کاری که به انسان صدمه و ضرر وارد می کند، حرام است و جایز نمی باشد.

آیت الله علوی گرگانی:

حرام است مگر معالجه متوقف بر آن باشد و یا ضرورتى ایجاب كند.


منابع:

 اسلام کوئست
سایت چفیه های آسمانی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.