حکم اقتدا کردن زن به شوهر در نماز جماعت

امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد.

سوال: اگر زن مطمئن باشد که نماز شوهرش صحیح است، آیا می تواند در خانه به او اقتدا کند؟

برای امام جماعت شرط هایی وجود دارد که از مهم ترین آنها «قرائت صحیح» و «عدالت» است. بنابر این هر کسی که این دو شرط و نیز شرایط دیگری که در همین مقاله به آن پرداخته شده را دارا باشد، می توان به او اقتدا کرد. بر این اساس، برپایی نماز جماعتی دونفره با حضور زن و شوهر مانعی ندارد.

سوال: شرایط امام جماعت چیست؟

شرایط امام جماعت که در توضیح المسائل آمده از این قرار است: " امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را مى فهمد به بچه ممیز دیگر جایز نیست، و احتیاط واجب آن است که امام جماعت زن نیز مرد باشد.[1]
بنابراین و با توجه به شرایط امام جماعت، شخصی که امام جماعت است باید این شرایط را داشته باشد. در احراز این شرایط نظر مأمومین شرط است. پس اگر امام را دارای شرایط بدانند، می توانند اقتدا کنند و در غیر این صورت نمی توانند. در احراز این شرایط عمل به ظاهر افراد کفایت می کند و تجسس لازم نیست و در صورتی که شک کند، امام از شرایطش مانند عدالت دور شده است یا نه؟ باز هم می تواند اقتدا کند و به شک خودش نباید اعتنا کند.[2]
توجه داشته باشید که از تهمت زدن به مسلمان پرهیز شود. برخی بدون دلیل و یا با دلیل های تخیلی از شرکت در نماز جماعت خودداری می کنند و احیاناً دیگران را نیز از این فیض بزرگ باز می دارند.[3]

سوال: آیا زن مى تواند امام جماعت براى زنها باشد؟

اکثر مراجع تقلید، در نماز جماعت، امامت زن برای زنها را جایز دانسته اند، (هر چند آیات عظام صافی و وحیدخراسانی آن را مکروه و آیة الله سبحانی آن را خلاف احتیاط استحبابی می دانند؛ ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 791 و 793 و 811؛ آیة الله گلپایگانی: (به جز نماز میّت)؛ سیستانى، سید على، منهاج الصالحین، ج 1، ص 265، دفتر حضرت آیة الله سیستانى؛ نوری همدانی، هزار مسئله،ج1، ص 48، س 199، خویى، سید ابو القاسم، منهاج الصالحین، ج 1، ص 218؛ تبریزى، جواد، منهاج الصالحین، ج 1، ص 221؛ آیات عظام صافی، وحید خراسانی؛ توضیح المسائل (محشّی)، ص 791؛ وحید خراسانى، حسین، توضیح المسائل، ص 286، م 1461؛ بهجت، محمد تقى، استفتاءات، ج 2، ص 293، م 2618، دفتر حضرت آیة الله بهجت؛ سبحانى ، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 297)
ولی برخی از مراجع، بنابر احتیاط واجب، این امر را صحیح نمی دانند. (آیات عظام امام خمینی (ره)، گلپایگانی و فاضل؛ آیة الله گلپایگانی (ره): (به جز نماز میّت)؛ توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، ص 791)

سوال: آیا می توانیم پشت سر یک فرد غیر روحانی و مورد تأیید، نماز بخوانیم؟

دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (دام ظله):
ج1) امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد. عدالت عبارت از حالت نفسانى است که باعث مى شود انسان همیشه تقوائى داشته باشد که مانع از ترک واجبات یا انجام محرّمات شرعى است و براى احراز آن حسن ظاهر کافى است.
ج2) با دسترسى به روحانى به غیر روحانى اقتدا نکنند و در صورت عدم دسترسى، اقتدا به غیر روحانى واجد شرایط اشکال ندارد.
پاسخ حضرت آیة الله هادوی تهرانی (دام ظله) به این شرح است:
در شرایط امامت جماعت، روحانی بودن مطرح نیست. البته اگر روحانی مورد اعتمادی در جمع وجود دارد و اقتدا به غیر روحانی، هتک حرمت آن روحانی محسوب می شود، اقتدا به غیر روحانی جایز نیست.

پی نوشتها:
[1] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج 1، ص 790.
[2] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)    ج 1،ص 791.
[3] برای دیدن روایات فضیلت نماز جماعت بر نماز فرادا به کتاب شریف کافی، ج2، ص 372،باب فضل الصلاة فی الجماعة، رجوع کنید.