تبیان، دستیار زندگی
یکی از شرایط صحت روزه، نیت روزه است که این قصد و نیت باید تا پایان روزه ادامه داشته باشد و الا موجب باطل شدن روزه می گردد. و فقها قصد خوردن روزه را به دو گونه بیان می کنند: 1. قصد افطار؛ به این معنا که روزه دار نیت کند روزه نباشد و از نیت روزه بودن برگرد
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

در ماه رمضان نیت روزه نذری صحیح نیست

روزه

یکی از شرایط صحت روزه، نیت روزه‌ است که این قصد و نیت باید تا پایان روزه ادامه داشته باشد و الا موجب باطل شدن روزه می‌گردد. و فقها قصد خوردن روزه را به دو گونه بیان می‌کنند: 1. قصد افطار؛ به این معنا که روزه‌دار نیت کند روزه نباشد و از نیت روزه بودن برگردد یا در نگه داشتن روزه مردد شود. که در این صورت مراجع تقلید روزه چنین شخصی را باطل می‌دانند. 2. قصد مُفطر؛ به این معنا که از نیت روزه بودن برنگردد، اما قصد می‌کند یکی از مفطرات و مبطلات روزه، مانند خوردن یا آشامیدن را انجام دهد، که گرچه آن مبطل را انجام ندهد، اما اکثر مراجع تقلید به مجرّد چنین قصدی روزه‌ی وی را باطل ‌دانسته‌اند. اما برخی از فقها می‌گویند: هر چند با این قصد، گناه نموده ولی روزه‌اش صحیح است.


سوال: آیا می‌توان در ماه مبارک رمضان نیّت روزه نذری هم داشت؟

در ماه رمضان نمی‌توان روزه دیگرى را نیت كرد؛ چه بر او واجب باشد، مثل نذر و یا واجب نباشد مانند مسافر. (امام خمینی، نجاة العباد، ص 151، م 3) پس روزه نذری مسافر هم در ماه رمضان صحیح نیست.

سوال: اگر کسی روزه و نماز قضا داشته باشد می تواند برای میت روزه بگیرد؟

با داشتن روزه و نماز قضا، گرفتن روزه و نماز برای میت( تبرعی یا استیجاری) اشکالی ندارد. (امام خمینی، سید روح الله، استفتاءات، ج1، ص 192؛تبریزی، میرزا جواد، استفتاءات جدید، ج1، ص 138)

سوال: آیا غیبت کردن و دروغ گفتن و... روزه را باطل می کنند؟

این گناهان، از جمله گناهان کبیره است و حرمت آن و عذاب الهی برای مرتکب آن مسلّم است لکن موجب بطلان روزه نمی گردد. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 925)

سوال: اگر کسی دندان مصنوعی خود را در حال روزه برای مسواک زدن بیرون آورده و سپس در دهانش بگذارد آیا روزه او باطل است؟

جواب: اشکال ندارد، لکن اگر دندان تر است آب اضافی آن را از دهان بیرون بریزند. (جامع المسائل آیه الله فاضل لنکرانی ره، ج1، ص 148، س 544)

سوال: غرغره کردن در حال روزه چه حکمی دارد؟

جواب: اگر قطرات آب به حلق نرسد و همه آب را بیرون بریزد اشکال ندارد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 979، م 1690)

سوال: آیا قصد افطار یا مفطر برای روزه‌دار، روزه‌ی او را باطل می‌کند؟

یکی از شرایط صحت روزه، نیت روزه‌ است که این قصد و نیت باید تا پایان روزه ادامه داشته باشد و الا موجب باطل شدن روزه می‌گردد. و فقها قصد خوردن روزه را به دو گونه بیان می‌کنند:
1. قصد افطار؛ به این معنا که روزه‌دار نیت کند روزه نباشد و از نیت روزه بودن برگردد یا در نگه داشتن روزه مردد شود. که در این صورت مراجع تقلید روزه چنین شخصی را باطل می‌دانند.[1]  
 2. قصد مُفطر؛ به این معنا که از نیت روزه بودن برنگردد، اما قصد می‌کند یکی از مفطرات و مبطلات روزه، مانند خوردن یا آشامیدن را انجام دهد، که گرچه آن مبطل را انجام ندهد، اما اکثر مراجع تقلید به مجرّد چنین قصدی روزه‌ی وی را باطل ‌دانسته‌اند.[2] اما برخی از فقها[3] می‌گویند: هر چند با این قصد، گناه نموده ولی روزه‌اش صحیح است.[4]
در هر حال، در صورت بطلان روزه، باید قضای آن انجام شود، ولی کفاره ندارد.[5]


پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

اگر در اثنای روز نیت کند که مفطرى انجام دهد، روزه‌اش باطل است و در عین حال باید تا غروب آن روز از همه‌ی چیزهای باطل کننده‌ی روزه اجتناب کند و بعد از ماه رمضان هم قضای آن روز را بجا آورد.


حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

هرگاه در ماه رمضان یا هر روزه واجب معین دیگر، از نیت روزه برگردد، یا مردد شود که روزه بگیرد یا نه، روزه‌اش باطل می‌شود، همچنین اگر نیت کند چیزی که روزه را باطل می‌کند به جا آورد، مثلاً تصمیم بر خوردن غذا بگیرد، روزه‌اش باطل می‌شود، هرچند اصلاً غذا هم نخورد، مگر این که در آن حال توجه نداشته باشد که فلان عمل روزه را باطل می‌کند.


حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

بله، ولی کفاره ندارد.


حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

نیت قطع یا قاطع موجب بطلان روزه است.


حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

روزه باطل می‌شود ولی موجب کفاره نیست و لازم است بقیه روز را روزه دار باشد و بعد هم قضاء روزه را بگیرد.

پی نوشتها:
[1]. ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج‌1، ص 890، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق؛ گلپایگانى، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج‌1، ص 265، دار القرآن الکریم، قم، دوم، 1409 ه‍ ق‌؛ وحید خراسانی، حسین ، توضیح المسائل، ص 306 ، آیة الله سیستانی: (اگر دو مرتبه نیت روزه نکند روزه‌اش باطل مى‌شود و اگر دو مرتبه نیت روزه کند احتیاط واجب آن است که روزۀ آن روز را تمام کند و بعداً قضاى آن را به جا آورد).
[2]. ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج‌1، ص 890؛ وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص 306؛ گلپایگانى، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج‌1، ص 265.
[3]. آیات عظام امام خمینی و فاضل لنکرانى.
[4]. ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج‌1، ص 890.
[5]. فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج‌1، ص 145 ؛ گلپایگانى، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج‌1، ص 265.

فرآوری: آمنه اسفندیاری 
بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:
سایت اسلام کوئیست
توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1
سایت اندیشه قم

مطالب مرتبط:

روزه قضا و روزه مستحبی

حکم حمام کردن در حال روزه

آیا در هنگام روزه میتوان غسل جنابت کرد؟

حکم افطار روزه با فعل حرام

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.