تبیان، دستیار زندگی
عزاداری برای سالار شهیدان لازم و ضروری است، چرا که باعث حفظ و تعظیم شعائر می گردد. اما هیچ گاه اصل در راه فرع قربانی نمی شود، لذا اگر اصلی بواسطه انجام مستحبی بخواهد خدشه دار شود، آن مستحب باید ترک گردد. از اینرو لخت شدن تا کمر برای سینه زنی در صورتی که ن
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : سمیرا باقری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کدام عزاداری شایسته است؟

عزاداری

عزاداری از مستحبات اکید است و ثوابی بالاتر از آن نداریم و ادامه شهادت امام حسین (علیه السلام) و ادامه رسالت حضرت زینب (سلام الله علیها) است و بهترین نوع عزاداری برای خامس آل عبا سیاه پوشیدن، سینه زدن، بر سر زدن و مانند اینهاست.(1)


برهنه سینه زدن

عزاداری برای سالار شهیدان لازم و ضروری است، چرا که باعث حفظ و تعظیم شعائر می گردد. اما هیچ گاه اصل در راه فرع قربانی نمی شود، لذا اگر اصلی بواسطه انجام مستحبی بخواهد خدشه دار شود، آن مستحب باید ترک گردد. از این رو لخت شدن تا کمر برای سینه زنی در صورتی که نگاه نامحرم نباشد، هیچ اشکالی ندارد مگر اینکه وهن اسلام و تشیع شود.

1.        آیة الله خامنه ای دام ظله: در صورتى که نامحرم نباشد و مستلزم مفسده نباشد، برهنه شدن و سینه زدن جایز است ولى مناسب است با لباس، عزادارى انجام بگیرد.(2)

2.        آیة الله مکارم شیرازی دام ظله: برهنه شدن اشكال دارد و اگر جائی باشد كه زنها هستند و نگاه می كنند حرام است.(3)

3.        آیة الله بهجت ره: در حضور نامحرم احتیاط در ترك است و نظر به تصویر اگر موجب مفسده باشد اجتناب لازم است.(4)

4.        آیة الله صافی گلپایگانی دام ظله: زنها باید از نگاه كردن به بدن نامحرم خودداری كنند یعنی اگر مستلزم نگاه نامحرم نباشد ایراد ندارد.(5)

5.        آیة الله فاضل لنکرانی ره: نگاه زنها به فیلم بدن برهنه مردان اگر آنها را نشناخته و مفسده ای نداشته باشد مانعی ندارد و إلا جایز نیست.(6)

6.        آیة الله سیستانی دام ظله: اشكال ندارد گرچه زنان به احتیاط واجب نباید نگاه كنند.(7)

7.        آیة الله تبریزی ره: سینه زدن از مصادیق جزع است و مستحب می باشد. در صورتی كه فسادی بر آن مترتب نباشد مانعی ندارد.(8)

8.        آیة الله مظاهری دام ظله: برهنه کردن اگر نباشد بهتر است.(9)

برخی از هیئات مذهبی زمان سینه زنی از کلمات قبیحی همچون سگ، قلاده، کلب، عوعو کردن استفاده می کنند. یا مثلاً می گویند: من حسین اللهی ام، یا آیات قرآن را در شأن امام حسین(علیه السلام) استفاده می کنند و می گویند: أنت مالک یوم الدین و... که اصلاً مناسب با مجالس اهل بیت(علیهم السلام) نمی باشد. شاید انجام این کارها به خودی خود هیچ اشکالی نداشته باشد، ولی طبق نظر فقها باید از الفاظی که باعث هتک حرمت ائمه و وهن مذهب یا عامل تمسخر و مورد استهزاء واقع شدن معارف دینی قرار گیرد، پرهیز شود و با توجه به نظر فقها یقیناً این فعل حرام است

لطمه زدن به بدن

بهترین نوع عزاداری برای خامس آل عبا سیاه پوشیدن، سینه زدن، بر سر زدن و مانند اینهاست.

1.        آیة الله خامنه ای دام ظله: این اعمال که به عنوان اظهار حزن و عزاداری و محبت به اهل بیت (علیهم السلام) انجام می شود از نظر شرعی اعتباری ندارد و اگر منجر به ضرر بدنی قابل توجه یا وهن مذهب شود، جایز نیست.(10)

2.        آیة الله فاضل لنکرانی ره، آیة الله بهجت ره: هر عملی که موجب وهن مذهب شود جایز نیست.(11)

3.        آیة الله صافی گلپایگانی دام ظله: بر سر و صورت زدن و گریبان چاك زدن در مصیبت آن بزرگوار مانعی ندارد.(12)

4.        آیة الله مکارم شیرازی دام ظله: عزاداری برای امام حسین(علیه السلام) از افضل قربات است ولی کارهائی که نوشته اید مناسب این مراسم نیست و موجب وهن مذهب می شود.(13)

5.        آیة الله سیستانی دام ظله: باید از کارهایی که عزاداری را خدشه دار می کند اجتناب شود ولی اشکال ندارد.(14)

6.        آیة الله تبریزی ره: مجالس عزاداری برای تعظیم شعائر اسلامی باید به صورتی واقع شود که تعظیم معصومین(علیهم السلام) بالأخص امام حسین (علیه السلام) و اظهار حزن و شیون بر مصائب وارده باشد.(15)

7.        آیة الله مظاهری دام ظله: زخم کردن بدن یا جراحت صورت، حتی اگر عمیق نباشد و صدمه به بدن و جسم نزند، جایز نیست.(16)

قمه زنی

قمه زدن

درباره قمه زنی، چنانچه خطر جانی داشته باشد یا موجب وهن شیعه شود، این عمل جایز نیست؛ بنابراین، باید در این مسئله مانند سایر مسائل اختلافی به رساله های عملیه مراجعه شود.

1.        آیة الله خامنه ای دام ظله: هر کاری که برای انسان ضرر داشته باشد یا موجب وهن دین و مذهب شود حرام است و مۆمنان باید از آن اجتناب کنند. قمه زنی هم در آشکار و هم در خفا حرام است.(17)

2.        امام خمینی ره: قمه زنی در عرف از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمی شود و سابقه ای در عصر ائمه(علیهم السلام) و زمانهای بعد از آن ندارد و تأییدی هم به شكل خاص یا عام از معصوم(علیه السلام) درباره آن نرسیده است؛ علاوه بر آن در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب می شود؛ بنابراین در هیچ حالتی جایز نیست.(18)

3.        آیة الله مکارم شیرازی دام ظله: بر مسلمانان واجب است از اموری که سبب وهن مذهب است، خودداری کنند.(19)

4.        آیة الله نوری همدانی دام ظله: اشکال دارد.(20)

5.        آیة الله مظاهری دام ظله: چون قمه زنی در جمهوری اسلامی ممنوع است و ولایت فقیه آن را نهی کردند، باید عمل نشود.(21)

هروله

1.    آیة الله سیستانی دام ظله: صحت مطلب نقل شده ثابت نیست ولی اشکال ندارد.(22)

2.    آیة الله صافی گلپایگانی دام ظله: گاه می‌شود كه اشخاص مصیبت زده از شدّت تأثر از جا بر می‌خیزند و می‌روند و می‌آیند و خود را می‌زنند و فریاد می‌كنند؛ اگر كسی در مصیبت امام حسین(علیه‌السلام)كه اعظم مصائب است واقعاً چنین حالی پیدا كند یا مثل تباكی چنین حالی را دارد نمی‌توان این حالات را اهانت دانست. در این موارد سلیقه‌ها مختلف است؛ به حسب ازمنه و امكنه فرق پیدا می‌كند و عرف عام را باید ملاك دانست. آنچه لازم است این است كه همه بر حفظ و شكوه و عظمت و حقیقت و ملكوتی این برنامه و نشان دادن كمال حزن و اندوه خود اهتمام نمایند. خداوند تأیید فرماید.(23)

3.     آیة الله تبریزی ره: خصوصیات واقعیه از امور قطعیه نیست، لذا با تخیلات و تصور واقعه از دید و ملاحظه افراد مخلوط می شود و این امور را نباید به ائمه (علیهم السلام) نسبت داد.(24)

4.     آیة الله فاضل لنکرانی ره: هروله استحباب ندارد و انجام آن به قصد عبادت مشروع نیست.(25)

5.     آیة الله مکارم شیرازی دام ظله: این مطلب صحت ندارد و امام حسین(علیه‌السلام) هرگز در عاشورا هروله نکرد.(26)

6.    آیة الله بهجت ره: به قصد استحباب خصوصی ندهند، اشکال ندارد.(27)

دسته های عزاداری و حضور بانوان

حضور زنان در دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی به این صورت که زنان پشت سر مردان در دسته‌های عزاداری راه می‌افتند و به عزاداری می‌پردازند که در برخی مناطق کشور رایج است، مراجع عظام فتوا داده‌اند.

1.    آیة الله خامنه ای: حضور زنان در دسته های سینه زنی و زنجیرزنی شایسته نیست.(28)

2.    آیة الله مکارم شیرازی دام ظله: هم معتقدند در صورتی که آمیخته با گناه نباشد مانعی ندارد.(29)

3.    آیة الله بهجت ره: که گفته‌اند با حفظ حجاب مانعی ندارد، اما شرکت کردن زنان در مراسم عزاداری اشکالی ندارد.(30)

درباره قمه زنی، چنانچه خطر جانی داشته باشد یا موجب وهن شیعه شود، این عمل جایز نیست؛ بنابراین، باید در این مسئله مانند سایر مسائل اختلافی به رساله های عملیه مراجعه شود

بکار بردن کلمات رکیک

برخی از هیئات مذهبی زمان سینه زنی از کلمات قبیحی همچون سگ، قلاده، کلب، عوعو کردن استفاده می کنند. یا مثلاً می گویند: من حسین اللهی ام، یا آیات قرآن را در شأن امام حسین(علیه السلام) استفاده می کنند و می گویند: أنت مالک یوم الدین و... که اصلاً مناسب با مجالس اهل بیت(علیهم السلام) نمی باشد. شاید انجام این کارها به خودی خود هیچ اشکالی نداشته باشد، ولی طبق نظر فقها باید از الفاظی که باعث هتک حرمت ائمه و وهن مذهب یا عامل تمسخر و مورد استهزاء واقع شدن معارف دینی قرار گیرد، پرهیز شود و با توجه به نظر فقها یقیناً این فعل حرام است.

1.        آیة الله صانعی دام ظله: از انجام اعمال و به کار بردن الفاظی که موجب وهن و توهین به مقام والای ائمه می باشد باید پرهیز نمود. و بهتر است عزاداری ها به همان شیوه سنتی برگزار شود.(31)

2.         آیة الله مکارم شیرازی دام ظله: عزاداری خامس آل عبا از مهمترین شعائر دینی است ولی باید از الفاظی که متناسب با عزاداران اهل بیت نیست خودداری شود زیرا حضرت از اینگونه اعمال بیزار هستند.(32)

3.        آیة الله سید محمدحسن حسینی طهرانی: این کار حرام است و نمی‌توانیم این سخنان را درباره‌ی ائمه(علیهم السلام) بگوئیم.(33)

پی نوشتها:

1.        استقتاءات آیة الله مظاهری(دام الظله).

2.        استقتاءات آیة الله خامنه ای(دام الظله).

3.        پایگاه اطلاع رسانی آیة الله مکارم شیرازی(دام الظله).

4.        استقتاءات آیة الله بهجت(ره).

5.        پایگاه اطلاع رسانی آیة الله صافی گلپایگانی(دام الظله).

6.        استقتاءات آیة الله فاضل لنکرانی(ره).

7.        پایگاه اطلاع رسانی آیة الله سیستانی(دام الظله).

8.        پایگاه اطلاع رسانی آیة الله تبریزی(ره).

9.        استقتاءات آیت الله مظاهری(دام الظله).

10.     استقتاءات آیت الله خامنه ای(دام الظله).

11.     استقتاءات آیت الله فاضل لنکرانی(ره) و آیت الله بهجت(ره).

12.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله صافی گلپایگانی(دام الظله).

13.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی(دام الظله).

14.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سیستانی(دام الظله).

15.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله تبریزی(دام الظله).

16.     استقتاءات آیت الله مظاهری(دام الظله).

17.     استقتاءات آیت الله خامنه ای(دام الظله).

18.     توضیح المسائل امام خمینی(ره)، مورد1409.

19.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی(دام الظله).

20.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله نوری همدانی(دام الظله).

21.     استقتاءات آیت الله مظاهری(دام الظله).

22.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سیستانی(دام الظله).

23.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله صافی گلپایگانی(دام الظله).

24.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله تبریزی(دام الظله).

25.     استقتاءات آیت الله فاضل لنکرانی(ره).

26.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی(دام الظله).

27.     استقتاءات آیت الله بهجت(ره).

28.     استقتاءات آیت الله خامنه ای(دام الظله).

29.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی(دام الظله).

30.     استقتاءات آیت الله بهجت(ره).

31.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله صانعی(دام الظله).

32.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی(دام الظله).

33.     پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید محمدحسن حسینی طهرانی (دام الظله).

سمیرا باقری            

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

پورتال انهار

پورتال جامع متقین

پایگاه اطلاع رسانی مراجع عظام

مطالب مرتبط:

احکام عزاداری امام حسین علیه السلام

10 سوال درباره احکام عزاداری

از احکام عزاداری چه میدانید؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.