از خیارات در احکام چه می دانید؟

مبحث «خیارات» که فقها آن را در باب تجارت مطرح می‌کنند، گفتگو از اموری است که به واسطه پیدایش آنها یکی از طرفین عقد، حق فسخ معامله را پیدا می‌کند. در کتاب‌های فقهی، در باب خرید و فروش کالا، چهارده خیار ذکر شده است که، از جمله آنها «خیار شرط» و «خیار غبن» است. خیار شرط عبارت است از این‌که، یکى از دو طرف معامله، در ضمن عقد بیع، ملتزم به عملى شود که اگر انجام ندهد طرف دیگر حق فسخ عقد را داشته باشد.خیار غبن عبارت است از فروختن مالِ خود به کمتر از قیمت واقعى آن و یا خریدن کالایى بیشتر از بهاى واقعی‌اش با جهل مغبون (فروشنده یا خریدار) به واقع.

در این مقاله از احکام خرید و فروش چند پرسش و پاسخ را انتخاب کرده و تقدیم شما عزیزان می کنیم:

مبحث «خیارات» که فقها آن را در باب تجارت مطرح می‌کنند، گفتگو از اموری است که به واسطه پیدایش آنها یکی از طرفین عقد، حق فسخ معامله را پیدا می‌کند.

در کتاب‌های فقهی، در باب خرید و فروش کالا، چهارده خیار ذکر شده است که، از جمله آنها «خیار شرط» و «خیار غبن» است. خیار شرط عبارت است از این‌که، یکى از دو طرف معامله، در ضمن عقد بیع، ملتزم به عملى شود که اگر انجام ندهد طرف دیگر حق فسخ عقد را داشته باشد.

خیار غبن عبارت است از فروختن مالِ خود به کمتر از قیمت واقعى آن و یا خریدن کالایى بیشتر از بهاى واقعی‌اش با جهل مغبون (فروشنده یا خریدار) به واقع.

به‌طور کلی، در هر معامله‌ای که همه محتوای صیغه عقد و شرایطی که دو طرف معامله برای یکدیگر قرار داده‌اند، تحقق نیابد، آن کسی که زیان کرده است خیار فسخ دارد. اما پیدایش حق فسخ به معنای بطلان عقد نیست؛ یعنی این طور نیست که به محض ادعای ضرر و غبن یا مخالفت با شرطی که در قرارداد ذکر شده است، عقد باطل باشد؛ چراکه ممکن است مغبون (کسی که زیان دیده است) – و نیز فردی که به شرط او در عقد توجهی نشده است - به آنچه که تحقق پذیرفته، راضى شود یا با گرفتن مابه‌التفاوتی راضی به همان عقد گردد.

بله، اگر راضی به این عقد نبود حق فسخ دارد و می‌تواند عقد را بر هم زند.

برای نمونه؛ خریدار، زمینى را به عنوان آن که هزار متر است می‌خرد و بعد معلوم می‌شود که کمتر است. حال ممکن است با وجود آن نقصان، راضى به عقد شده و زمین را نگاه دارد، ضمن این‌که می‌تواند آن را نپذیرفته و قرارداد را فسخ کند.

با توجه به این که شما در معامله تان تمام خیارات را ساقط نمودید و فروشنده نیز تنها به قیمت راضی نبود (به اصل معامله اعتراض نداشت)، امّا پس از آن، بدون گفتن چیزی بقیه پول را دریافت نمود و اقاله را نیز نپذیرفت، این نشان دهنده رضایت او به اصل معامله است، به ویژه این که باز هم به او گفتید: اگر رضایت ندارید بنده آماده اقاله هستم که باز هم او نپذیرفت، از این رو اشکالی در صحت معامله نیست، اما دغدغه های درونی نقشی در مسئله ندارند، بله اگر خواستید از این دغدغه های ذهنی  راحت شوید می توانید برای رضایت او مقداری پول (گرچه واجب نیست) به او بپردازید.

دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

چنانچه موجب فساد و انحراف شود و عکس ها و تصاویر برهنه و نیمه عریان باشد جایز نیست.

دفتر حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

دیدن فیلم هایی که مشتمل بر خلاف شرع است (مانند امور مذکور در سۆال) جایز نیست و حرام است و خرید و فروش آنها نیز باطل است.

حضرت آیة الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):

1. خرید و فروش چیزی که دارای منفعت عقلایی حلال باشد، بدون اشکال است. اگر فیلم های مزبور غیر از صحنه های مبتذل فایده ی دیگری نداشته باشد، خرید و فروش آن حرام است. ولی اگر این فیلم ها دارای منافع حلال عقلایی باشد و برای آن فروخته شود، فروش بلا اشکال است.

2. اگر فروش این فیلم ها باعث اشاعه فحشا شود. جایز نیست.

منبع: سایت اسلام کوئیست