حکم استفراغ غیر عمدی برای روزه دار
شخصی که روزه می گیرد باید از اول اذان صبح تا اول مغرب براى انجام فرمان خداوند، کارى که روزه را باطل مى‌کند انجام ندهد و براى آن که یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقدارى پیش از اذان صبح و مقدارى هم بعد از مغرب از انجام کارى که روزه را باطل مى‌کند خوددارى نماید.
نقش روزه در تقویت اراده
انسان با روزهداری که، امساک در خوردن و آشامیدن و خودداری از برخی چیزهای دیگر است در واقع با خواهشهای خویش میجنگد و در برابر غرایز خود مقاومت میکند، تمرین این عمل، اراده و تصمیم را در انسان نیرومند میسازد و جان را از قید حکومت و سلطه هوسها و خواهشها میرهاند. پیشوایان اسلام فرمودهاند: «افضل الناس من جاهد هواه و اقوی الناس من غلب هواه؛ بهترین مردم کسی است که با هوای نفس مبارزه کند و نیرومندترین آنان کسی است که بر آن پیروز شود.»(غررالحکم، ج2، ص416) پس روزهداران بهترین مردمند چرا که با خواستههای نفسانی مبارزه میکنند و اگر با مراقبت و کوشش از روزه خویش بتوانند بر نفس خود مسلط شوند، از نیرومندترین مردم نیز خواهند بود.
بعد از این مقدمه پرسش و پاسخهایی را در رابطه با روزه تقدیم شما عزیزان می کنیم:
سوال: لحظه شروع روزه گرفتن از ابتدای اذان صبح است یا بعد از پایان اذان صبح؟
نزدیک اذان صبح از طرف مشرق، سفیده‌اى رو به بالا حرکت مى‌کند که آن را فجر اول گویند. موقعى که آن سفیده پهن شد، فجر دوم، و اوّلِ وقت نماز صبح] و روزه[ است. (توضیح المسائل (محشى - امام خمینى)، ج1، ص 411، م 741) بنابر این شخصی که روزه می گیرد باید از اول اذان صبح تا اول مغرب براى انجام فرمان خداوند، کارى که روزه را باطل مى‌کند انجام ندهد و براى آن که یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقدارى پیش از اذان صبح و مقدارى هم بعد از مغرب از انجام کارى که روزه را باطل مى‌کند خوددارى نماید. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 880، م 1550)
سوال: آیا اگر انسان غیر عمدی استفراغ کند روزه اش باطل است؟
مراجع معظم تقلید در این باره فرموده اند: هر گاه روزه دار عمداً قى (استفراغ) کند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه‌اش باطل مى‌شود، ولى اگر سهواً یا بى‌اختیار قى کند اشکال ندارد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّى)، ج1، ص 921، م 1646) در هر حال این عمل گرچه از روی عمد انجام شود ولی کفّاره ندارد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّى)، ج1، ص 926، م 1658)
سۆال: آیا لازم است انسان نیت روزه را بر زبان بیاورد؟
جواب: لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند یا بر زبان بیاورد بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد کافی است. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 914، م1550)
سۆال: آیا انسان باید هر شب ماه رمضان برای روزه فردا نیت کند؟
جواب: انسان می تواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن نیت کند، و بهتر است که شب اول ماه نیت روزه همه ماه را بنماید. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 915، م 1551)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت حوزه
سایت اسلام کوئیست
سایت اندیشه قم
