حکم استفاده از شناسنامه متوفی!!
اگر کمک کردن به افراد بی نماز، تأیید و پشتیبانی سهل انگاری آنان به نماز نشود بلکه سبب روی آوری و گرایش آنان به نماز و دین شود نه تنها ایرادی ندارد بلکه شاید در برخی موارد، لازم باشد.
در این مقاله احکام با طرح چند سوال پاسخهای آنها را بررسی می کنیم:
سوال: اگر شخص فقیری از دفترچه بیمه دیگران استفاده کند حکم آن چیست؟
پاسخ های زیر از دفاتر مراجع دریافت شده است:
دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):
استفاده از دفترچه بیمه درمانى فقط براى کسى جایز است که شرکت بیمه نسبت به ارائه خدمات به او تعهد کرده است و استفاده دیگران از آن موجب ضمان است.
دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):
از قوانین و مقرّرات حکومت اسلامى تخلّف نکنید.
دفتر حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):
حضرت آیة الله العظمى سیستانى هر عمل خلاف قانون را جایز نمی دانند.
سوال: استفاده از شناسنامه افراد متوفی چه حکمی دارد؟
دولت هر کشور و از جمله دولت جمهوری اسلامی ایران برای شناسایی و ارائه هر چه بهتر خدمات به شهر وندان خود قوانین و راه کارهایی دارند. از جمله برای تعیین هویت افراد، برای هر فردی که عضوی از این کشور می باشد یک جلد شناسنامه صادر می کنند که مختص به همان فرد می باشد و کلیه اطلاعات فردی او همچون: تولد، ازدواج، اولاد، رأی دادن، فوت و ....در آن ثبت می شود و هر فرد به واسطه آن شناسایی میگردد و خدمات به او ارائه می گردد. از نظر قانون همه کشورها تنها دارنده شناسنامه است که مجاز به استفاده از آن خواهد بود. و استفاده و تصرف دیگران در آن چه با اجازه صاحب آن و چه بدون آن تخلف از قانون محسوب می شود. با مرگ صاحب شناسنامه، شناسنامه او باطل شده و هیچ گونه ارزش قانونی نخواهد داشت، بنابراین استفاده از شناسنامه دیگران مخصوصا فرد متوفی، نوعی تخلف و سرپیچی از قانون است که از نظر اسلام به هیچ وجه جایز نمی باشد و به موجب قانون تخلفات، جرایم و مجازات های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه ای کسی که مرتکب چنین عملی شود به حبس و یا پرداخت جریمه نقدی محکوم خواهدشد. از طرف دیگر عدم رعایت قوانین و دستورات جمهوری اسلامی ایران (مخصوصاً در چنین موردی) خلاف شرع بوده و حرام است. (مقام معظم رهبری استفتا ئات ،توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص: 991 )
کلیه مراجع عظام نیز استفاده از اموالی که مختص به یک فرد می باشد، توسط دیگران را جایز ندانسته و تصرف در آن را موجب ضمان می دانند که فرد با انجام آن از قوانین و مقررات حکومت اسلامی تخلف نموده است.
لذا استفاده از شناسنامه فرد متوفی در هر زمینه اعم از اقتصادی، اجتماعی و ... جایز نمی باشد.
سوال: کمک کردن به افراد بی نماز (فامیل و غیر فامیل) چه حکمی دارد؟
برای مصرف زکات، موارد متعددی در قرآن کریم ذکر شده که یکی از آنها برای به دست آوردن دل دیگران است. (إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساکینِ وَ الْعامِلینَ عَلَیْها وَ الْمُۆَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِی الرِّقابِ وَ الْغارِمینَ وَ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ ابْنِ السَّبیلِ فَریضَةً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلیمٌ حَکیمٌ، توبه، 60)
امام باقر (علیه السلام) درباره فلسفه این مورد از زکات، چنین می‌فرماید: « خداوند عزّ و جلّ به پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) دستور فرموده بودند، با کمک و دستگیری کردن با مال و بخشش نمودن به کسانی که خدا را یگانه مىدانند و از پرستش بتها دست برداشته اند اما در پاره ای از احکام، معرفت به دین اسلام در دل آنها وارد نشده است، آنان را به اسلام و مسلمانى الفت دهد تا دین و مذهب به اعماق وجودشان راه یافته و بر دینى که بدان در آمده و بر آن اقرار کردهاند پایدار بمانند. (الکافی، ج 2، ص 410 – 411)
بنابرایناگر کمک کردن به افراد بی نماز، تأیید و پشتیبانی سهل انگاری آنان به نماز نشود بلکه سبب روی آوری و گرایش آنان به نماز و دین شود نه تنها ایرادی ندارد بلکه شاید در برخی موارد، لازم باشد. در غیر این صورت، روشن است کمک به افرادی که ارتباط بهتری با خدا دارند، ارزشمندتر بوده و کمک به گناهکاران اگر موجب تشویق آنان در گناه باشد، نه تنها پاداشی نخواهد داشت بلکه شاید انسان را شریک در جرم و گناه آنان کند.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اسلام کوئیست
کافی ج 6
