بكشم یا نكشم؟!
در این مقاله در خصوص قلیان كه استعمال آن متاسفانه گاهی در بین جوانان بطور عموم و در بین دانشجویان بالخصوص نسبت به برخی بزرگترهای دیگر بیشتراست، نكاتی را تقدیم شما می نماییم .
مشاور دانا: سلام خانم محرابیان. خوبید؟
دانشجو: سلام خانم دکتر ممنون. به لطف شما.
- چرا خسته به نظر می آیی؟
- خیر خانم. حالم خوبه البته کمی كسالت داشتم که بهتر شدم.
- چه شده بود عزیزم؟
- مهم نیست خانم .
- بسیار خوب. من در خدمتم سوالی داری الان؟
- بله خانم. شنیدم برخی مراجع می گویند نباید قلیان بكشیم؟
- بله ؟
- قلیان خانم. قلیان حرام است؟
- شما از این جور سوالات نمی پرسیدی؟
- سوال كه اشكال ندارد؟
- بله اما ... ببین عزیزم. من از خودم نمی توانم فتوا بدهم كه حرام است اما حرام نبودن به معنای این نیست كه اجازه بنده را برای اینجور كارها برای كسی نقل كنی. منظورم روشن است؟
- بله خانم . راستش من قلیان را تفریحی گاهی مصرف می كنم. لذا نیاز به اجازه شما ندارم. فقط نظر مرجعم برایم مهم است كه حرام نباشد .
- باشه. عرض می كنم. البته باور كن اخلاق و طرز صحبت شما هم یك كم عوض شده. قبلا با من صمیمی تر بودی.
- این چه حرفیه خانم .
- به قول خودتان مهم نیست. بگذریم. مقلد چه كسی هستید؟
- مقلد آقای نوری.
- خب الان نظر ایشان یادم نیست اما دو نحوه نگرش در نظرات مراجع عظام تقلید در خصوص قلیان وجود دارد.
- یعنی بعضی حرام می دانند؟
- صبر كن عزیزم الان می گویم. برخی مطلقا حرام دانسته اند اما برخی با یك سری شرایط ،و بدون آن حرام نمی دانند.
- شرایطش چیست؟
- دو جور شرط مطرح شده است. برخی گفته اند كه اگر زمینهى اعتیاد را ایجاد كند، حرام است. برخی دیگر گفته اند كه اگر باعث ضرر قابل توجه باشد، جایز نیست.
- از كجا بفهمیم ضرر قابل توجه است؟
- تشخیص موضوع با خود شما ست .
- خب پزشكان می گویند خیلی ضرر دارد .
- ببین من هم مخالف كشیدن هرگونه دخانیات هستم اما مخالفت من و امثال بنده برای حكم شرعی كافی نیست . تشخیص موضو ع با مكلف است و بعلاوه ضرری كه در اینجا مطرح است ضرر شخصی است نه نوعی.
- یعنی چی خانم؟
- ضرر نوعی یعنی برای نوع مردم ملاك باشد مثلا 80 درصد مردم را كه در نظر می گیرند بگویند ضرر داشته است .
- خب ضرر شخصی یعنی چه؟
- یعنی برای شخص شما هم بدانید که موجب ضرر هست و جزء آن بیست درصد نباشید.
- معلوم شد و فهمیدم. اما خانم یك سوال دیگر، چرا خودشان تشخیص نمی دهند و من خودم باید تشخیص دهم؟
- چون موضوعات(به جز موضوعات مستنبطه) عرفی هستند و ما در احكام تقلید می كنیم و در موضوعات تقلید از مجتهد جایز نیست .
- بسیار خب. خیلی ممنونم. معلوم می شود بحث احكام خیلی دقیق است .
- بله. ان شاء الله متن كامل را می زنم به تابلو ،یادت نرود آن را ملاحظه كنی.
- حتما. ممنون. خداحافظ
متن استقتاء
آیت الله خامنه ای حفظه الله:
خرید و فروش و استعمال تنباكو فى نفسه اشكال ندارد، ولى اگر ضرر قابل ملاحظه‌ای براى شخص داشته باشد استعمال و خرید و فروش آن جایز نیست.1
آیت الله فاضل لنكرانی(ره):
استعمال دخانیات نیز اگر زمینهى اعتیاد را ایجاد كند، حرام است. 2
سایر مراجع عظام تقلید زید عزهم :
كشیدن قلیان و سیگار اگر باعث ضرر قابل توجه باشد، جایز نیست. 3
آیتالله مكارم شیرازی حفظه الله:
استعمال سیگار و دخانیات بنا بر تحقیقاتی كه شده برای انسان ضرر دارد، لذا استعمال آنها جایز نیست. و قلیان نیز حكم سیگار را دارد.
پی نوشتها:
1. ترجمه اجوبة الاستفتائات مقام معظم رهبرى، چاپ جدید، ص 312، س 1401
2. جامع المسائل آیةالله فاضل لنكرانى، ج 1، ص 250، س 964
3. آیتالله نورى، استفتاءات، ج 2، س 562، آیتالله سیستانى، Sistani.org، مواد مخدر؛ دفتر: آیتالله صافى، امام، آیتالله تبریزى، آیتالله بهجت و آیتالله وحید.
رضا زهروی
منابع و مآخذ
مسایل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید. گرد آورنده: سید محسن محمودی، انتشارات علمی فرهنگی صاحب الزمان (عج) مجموعه چهار جلدی، قم.
توضیح المسایل امام خمینی(ره)
اجوبة الاستفتاءات، مقام معظم رهبرى،
استفتاءات آیتالله سیستانى، Sistani.org.
توضیح المسایل آیتالله وحید خراسانی
جامع المسائل آیةالله فاضل لنكرانى، ج 1، ج 2،
استفتاءات، ج 2، آیتالله نورى،
توضیح المسایل آیتالله صافى
توضیح المسایل آیتالله تبریزى
توضیح المسایل آیتالله بهجت
